Tứ quý là tứ quý nào???

Nếu các bạn có dịp đến thăm Văn miếu Quốc tử giám (Hà Nội) bạn sẽ có cơ hội ngắm nhìn những bộ tứ quý được trang trí bằng những chất liệu khác nhau với những dấu ấn từ ngàn đời xưa để lại cho hậu thế ngày nay. Tôi đã nhiều lần vào thăm văn miều những chưa lần nào khám khá điều bí ẩn này cả, chính vì thế hôm nay tôi muốn cùng các bạn khám phá những điều bất ngờ đó tại văn miều nhé: 

Từ quý là gì?

Tứ quý là một thuật ngữ văn hóa để chỉ cho những loài cây thảo mộc biểu tượng cho: bốn mùa xuân, hạ, thu, đông. Tương ứng với bốn mùa ấy là bốn loài cây đặc trưng: Trong văn hóa Việt Nam hiện nay hình tượng tứ quý hiện diện rất nhiều trong đời sống của con người. Và ý nghĩa của nó đang biến chuyển hế sức phức tạp tìm hiểu biểu tượng tứ quý bạn sẽ có những thông tin cho những biểu tượng văn hóa hiện nay.

Những bộ tứ quý hiện nay đang được sử dụng nhiều nhất trong những năm trở lại đây. Gồm những bộ đi với nhau như:

Cúc – Sen – Đào – Tùng:  

Sen – Mai – Trúc – Tùng:

Cúc - Mai – Trúc – Tùng:

Tùng – Cúc – Trúc – Mai:

     Với những hình tượng trang trí tứ quý chúng ta có thể gặp nhiều nhất trong đời sống xã hội hiện nay. Những mẫu này được sử dụng phổ biến, để trang trí trên những chậu cây cảnh, bên những cảnh cửa đình, chùa, cánh của nhà dân, không chỉ trang trí trên các nơi công trình kiến trúc mà tranh tứ quý còn được trang trí trong dòng tranh dân gian truyền thống như trang hàng trống, tranh đông hồ cũng có những bức tranh tứ quý:

Những điều bí ẩn chưa bên trong

Một loài cây được lựa chọn làm cây tứ quý phải hội tụ những điều kiện như: Đó là cây biểu hiện đặc trưng cho tứ đó, như cây mai biểu trưng cho mùa xuân bởi vì cây mai chỉ nở hoa vào mùa xuân, các mùa khác cây mai đều không nở hoa. 

Thứ 2: loài cây đó phải có tính biểu tượng cao phía sau: như cây trúc vừa có biểu tượng cho mùa hè vừa có tính biểu tượng là loài cây mọc thẳng, theo quan niệm người phương đông:

Thứ 3: đó là một loài cây thảo mộc phù hợp với tính thẩm mỹ và có tính ước lên cao, và có tính chất dễ tạo tác trên các chất liệu:

     Những hình tượng này bắt nguồn từ văn hóa Trung Hoa sau đó du nhập đến các nước châu Á trong đó có Việt Nam. Trong đó cách đọc chữ hán hợp lý, vì chữ hán đọc từ phải qua trái, nên cách đọc hiện nay là Tùng – Cúc – Trúc – Mai: là co cơ sở vì tùng biểu trưng cho mùa đông mà lại đứng đâu trong cách đọc của bộ tứ quý:

Với những bức tranh tứ quý thường không thể hiện thành một tác phẩm hoàn chỉnh mà được kết hợp với một loài chim cụ thể hay một loại động vật khác:

Vậy giới động vật có những thông điểm gì ẩn chứa bên trong đó???

Theo giải thích của nhiều chuyên gia nghiên cứu văn hóa thì người nghệ sỹ đã biết phối không gian cho những bức tranh của mình: như hình tượng cây trúc- én, vì mùa xuân gắn liến với những chim én xuất hiện, như cây Mai – Điểu, Cúc – Trĩ, Màu đông Tùng – Hạc: 

Chơi tranh tứ quý hiện nay không còn nhiều ý nghĩa như xưa nữa, giờ đây người ta mua tranh tứ quý – tứ Bình đơn thuần chỉ là trang trí cho đẹp cầu may mắn đếm nhà. Ngày nay người ta mua tranh tứ quý không thành một bộ nữa, mà người ta mua tranh thành những bộ riêng lẻ, như người ta mua tặng những bức tranh cây mai, cây đào để chúc nhau tốt đẹp, một năm làm ăn phát đạt. Treo tranh tứ hay tạo tác tranh tứ quý không cần thiết cây nào độc vật ấy nữa mà có sự sáng tạo vượt bậc.
Tác giả: thành viên trang: http://tranhdaquythiennhien.blogspot.com/